Çene bölgesinde hissedilen, bazı durumlarda konuşma, çiğneme ve yutma üzerinde olumsuzluklara neden olan hafif veya şiddetli her türlü ağrı, çene ağrısı olarak tanımlanır. Bu tarz ağrılar, çene bölgesinde hissedilse de her zaman çenedeki bir sorundan kaynaklanmayabilir. Sinüslerden kaslara, diş ve diş etlerinden kulaklara ve yapısal bozukluklara kadar pek çok faktör, çenede ağrı oluşumuna neden olabilir. Genellikle diş hekimliğinin branşına giren sorunlar olmakla birlikte çene ağrısında tedaviye başlamak için öncelikle ağrılara neden olan sorunların tespit edilmesi gerekir. Özellikle de şiddetli olması durumunda beslenmeyi olumsuz etkileyen bu ağrılar, vücudun ihtiyaç duyduğu enerji ve besin ögelerinin tam olarak karşılanmasına da engel olur. Ayrıca şiddetli ve sürekli çene ağrısı, günlük yaşamı ve iş hayatını olumsuz etkileyeceğinden altta yatan sorunun bir an önce tespit edilmesi ve tedavi sürecine başlanması gerekir.
Yaygın olarak görülen sağlık sorunlarından biri olan çene ağrısına neden olabilecek çok sayıda faktör bulunduğundan tedavideki başarı oranı, teşhisin doğruluğuna bağlıdır. Pek çok kişi, günlük yaşamı olumsuz etkilememesi halinde çene ağrılarını önemsemez ve doktora gitme ihtiyacı hissetmez. Fakat özellikle şiddetli seyreden ve birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçmeyen çene ağrıları, önemli bir hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenle çenede zaman içinde hafiflemeyen veya iyileşmeyen ağrıların söz konusu olması durumunda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmak ve gerekli muayeneleri yaptırmak önem taşır.
Çene ağrısı, boyundaki ağrılar, enseye giden ağrılar, göğüs ağrıları bazen kalp kriziyle alakalı ön bilgi verebiliyor. Böyle durumlarda hastaların bir hastanenin acil bölümüne müracaat etmeleri gerekir.
Çene ağrısı şikayetiyle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda tedavi planı ağrıya yol açan etkene göre değişkenlik göstereceğinden öncelikle hastanın tıbbi öyküsü çok detaylı bir şekilde alınmalıdır. Hastanın daha önceden tanısı konulmuş herhangi bir hastalığının olup olmadığı ve varsa sürekli kullandığı ilaçların neler olduğu öğrenilir. Hekim tarafından yapılan fiziksel muayene sırasında ağız ve çene kasları, boyun kemiği ve sinirler detaylı bir şekilde kontrol edilir. Gerekli görülmesi durumunda ağrının kaynağı hakkında bilgi verebilecek eritrosit sedimantasyon hızı, C-reaktif protein, hemogram gibi bazı kan testleri istenebilir. Çene bölgesindeki sorunların tespit edilebilmesi için röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme tekniklerinden uygun olanları yapılabilir. Ağrının psikiyatrik nedenlere bağlı olabileceği ihtimali üzerinde durulması halinde ise birtakım psikolojik testlerin uygulanması gerekebilir. Tüm bu tanı yöntemleri uygulandıktan sonra elde edilen sonuçlar değerlendirilir ve çene ağrısına yol açan sorunların teşhisi koyulabilir. Sonrasında farklı tıbbi birimlerden de destek alınarak bir an önce tedavi planı belirlenir.
"Çene ağrısı nasıl geçer?" sorusu ağrıyla mücadele eden birçok kişinin kafasını karıştıran sorulardan bir tanesidir. Çenede görülen ağrılara ilişkin tedavinin ne şekilde yapılacağı, ağrının nedenine göre farklılık gösterir. Ağrının bir enfeksiyon hastalığına bağlı olarak oluştuğu tespit edilirse antibiyotik veya antiviral içerikli ilaç tedavisi uygulanabilir. Çene kemiğinde herhangi bir travma veya yapısal bozukluk söz konusu ise bunların onarımı için cerrahi operasyon planlanır. Hastada uykuda diş gıcırdatma ve çene kaslarını sıkma gibi sorunlar gözleniyorsa gece plağı kullanımı ve kas gevşetici, sakinleştirici gibi ilaç tedavileri önerilebilir. Sinirsel bozuklukların neden olduğu ağrılar için hekim tarafından uygun görülmesi halinde kapsaisin içerikli topikal merhemlerden faydalanılabilir. Çene bölgesinde şişlik ve inflamasyon söz konusu ise steroid içerikli kremler reçetelendirilebilir.
Migren ve gerilim tipi baş ağrıları bulunan bireylerde uygun içerikli ağrı kesicilerin kullanımı çenedeki ağrı sorununu da önlemeye yardımcı olur. Eğer ağrı sorunu diş ve diş eti hastalıklarına bağlı gelişmişse ağız ve diş bakımına yeterli özen gösterilmeli, hastalığa yönelik diş tedavileri bir an önce yapılmalıdır. Çene kaslarına bağlı olarak ağrı sorunu gözlendiğinde ise kasların rahatlatılması için ilaç tedavilerine ek olarak gevşeme terapileri, masaj ve akupunktur, yumuşak gıdalarla beslenme, soğuk veya sıcak kompres gibi önerilerde bulunulabilir. Ağrının gelişiminde etkili olabilecek herhangi bir fizyolojik sorunun tespit edilemediği hastalarda psikolojik faktörler de göz önünde bulundurularak hastalar bu açıdan da değerlendirilmelidir. Psikiyatrik hastalıkların teşhis edildiği bazı hastalarda antidepresan ilaç tedavisi ve bilişsel tedavilerin uygulanması gerekebilir. Tüm bu tedavi seçeneklerinin haricinde hastaya özgü farklı tedavi uygulamalarından da yararlanmak mümkündür. Bu nedenle hastalar hekimleri tarafından verilecek olan tedavi planına uyum sağlamalı, tedavinin yararlılığı açısından akıllarına takılan konularda mutlaka hekime danışmalıdır.
Eğer siz de nedenini bilmediğiniz çene ağrıları yaşıyorsanız, bu duruma neden olan sağlık sorunlarınızın teşhis edilebilmesi için bir sağlık kuruluşuna başvurarak detaylı bir muayeneden geçebilirsiniz. Yapılacak olan fiziksel muayene, kan tahlilleri ve görüntüleme testleri sonucunda ağrıya neden olan sorunun teşhis edilmesinin ardından tedavi sürecinize bir an önce başlayabilir, olası hastalıklarınızın neden olabileceği ciddi sorunlara karşı önleminizi erkenden alabilirsiniz.